สำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา (สอศ.)

วันนี้อาจารย์ได้สอนและให้ค้นหาความรู้เรื่องของสำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา  ว่าทั้งหมดนั้นมีกี่แห่ง และประกอบไปด้วยที่ใดบ้าง ซึ่งมีรายละเอียดดังต่อไปนี้

      สำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษาได้ดำเนินการในการผลิตและพัฒนากำลังคน เพื่อสนองตอบความต้องการกำลังคนในการพัฒนาประเทศ โดยในปี 2551 ได้สร้างภาพลักษณ์ที่ดีให้กับการอาชีวศึกษา เพื่อสร้างความนิยมในการเรียนวิชาชีพให้กับสังคม มีเป้าหมายเพื่อเพิ่มปริมาณผู้เรียน ในขณะเดียวกันได้ใช้กิจกรรมการบริการสังคมในโครงการและวาระพิเศษต่างๆเพื่อให้สังคมได้รับรู้ถึงศักยภาพของผู้เรียนอาชีวศึกษา และเป็นการสร้างประสบการณ์ให้กับผู้เรียนทั้งในด้านการฝึกงานวิชาชีพและปลูกฝังสำนึกการบริการสังคม นอกจากนี้ได้เน้นเครือข่ายความร่วมมือกับทุกภาคส่วนให้เข้ามาร่วมรับผิดชอบและมีบทบาทในการจัดการอาชีวศึกษาร่วมกันมากขึ้น ผลการดำเนินการดังกล่าวในปี 2551 ช่วยทำให้การอาชีวศึกษาเป็นที่รู้จักกับสังคมมากขึ้น และกลุ่มเป้าหมายต่างต้องการเข้าสู่ระบบอาชีวศึกษา ดังนั้นในปี2552 นี้ สำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา จึงต้องการที่จะพัฒนาด้านคุณภาพให้เพิ่มขึ้นควบคู่ไปกับปริมาณผู้เรียน และขยายบทบาทการจัดการอาชีวศึกษาสำหรับผู้เรียนที่เป็นผู้มีงานทำแล้ว ผู้ที่ต้องการพัฒนาศักยภาพ และผู้ที่กำลังหางานทำให้มากขึ้น และให้ความสำคัญกับการค้นหา พัฒนา เผยแพร่ นวัตกรรม เทคโนโลยีเพื่อสร้าง และพัฒนาอาชีพให้เกิดประโยชน์ในเชิงพาณิชย์ จึงได้กำหนดแผนปฏิบัติราชการในปีงบประมาณ 2552 ไว้ดังนี้

วิสัยทัศน์

       สำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา เป็นองค์กรหลักที่มุ่งมั่นผลิตและพัฒนากำลังคนอาชีวศึกษาให้มีคุณภาพและมาตรฐาน สอดคล้องกับการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม ส่งผลต่อการเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันของประเทศ

พันธกิจของ 

• จัดการอาชีวศึกษาและฝึกอบรมวิชาชีพให้มีคุณภาพมาตรฐาน

• ขยายโอกาสทางการศึกษาวิชาชีพ อย่างทั่วถึงและเสมอภาค 

• วิจัย สร้างนวัตกรรม พัฒนาองค์ความรู้ เพื่อการพัฒนาอาชีพ

 

สถานศึกษาในสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษามีจำนวน 415 แห่ง ประกอบด้วย

1. วิทยาลัยเทคนิค	110 แห่ง
2. วิทยาลัยอาชีวศึกษา	36 แห่ง
3. วิทยาลัยเกษตรและเทคโนโลยี	43 แห่ง
4. วิทยาลัยสารพัดช่าง	53 แห่ง
5. วิทยาลัยการอาชีพ	142 แห่ง
6. วิทยาลัยพณิชยการ	5 แห่ง
7. วิทยาลัยเทคโนโลยีอุตสาหกรรมการต่อเรือ	3 แห่ง
8. วิทยาลัยศิลปหัตกรรม	2 แห่ง
9. วิทยาลัยบริหารธุรกิจและการท่องเที่ยว	3 แห่ง
10. วิทยาลัยประมง	4 แห่ง
11. กาญจนาภิเษกวิทยาลัยช่างทองหลวง	1 แห่ง
12. วิทยาลัยเทคโนโลยีและการจัดการ	11 แห่ง
13. วิทยาลัยอาชีวศึกษาเทคโนโลยีฐานวิทยาศาสตร์	1 แห่ง
14. ศูนย์ฝึกอบรมวิศวกรรมเกษตร	1 แห่ง

ตราสัญลักษณ์



สรุปตอนที่ 1 สาระเบื้องต้นของอาชีวศึกษา

บทที่1  บทนำ : แนวคิดของอาชีวศึกษา   อาชีวศึกษาเกิดขึ้นครั้งแรกทั้งในไทยและสากล แรกเริ่มเกิดขึ้นที่เป็นการศึกษานอกระบบ เป็นการเรียนที่ไม่มีแบบแผน เนื้อหาความรู้เพื่อการยังชีพ จะถ่ายทอดสู่รุ่นต่อรุ่น แต่ต่อมาเริ่มเป็นระบบมากขึ้น มีการจัดประเภท แยกสาขา และได้มีหน่วยงานเข้ามาวางนโยบายกำกับดูแลการดำเนินงานของหน่วยงานได้ชัดเจนมากขึ้น
  ถ้าถามว่าอาชีวศึกษานั้นคืออะไร หลายคนคงตอบว่า คือ "การเรียนที่ทำให้มีอาชีพ นั่นแหละอาชีวศึกษา"  ความหมายของอาชีวศึกษานั้นยังไม่ลงตัว แม้แต่นักอาชีวศึกษาเองก็ให้คำตอบได้ไม่ตรงกัน แต่มีข้อสังเกตที่ทำให้อาชีวศึกษา ต่างจากการประกอบอาชีพ คือ ระดับของการศึกษา และอาชีพที่แตกต่างกัน อย่างไรก็ตาม อาจจำแนกความหมายของอาชีวศึกษาออกเป็น 4 ประการสำคัญๆ คือ
1.เป็นการศึกษาที่จัดขึ้นเพิ่มเติมจากการศึกษาสายสามัญ
2.เป็นการศึกษาเพื่อประกอบอาชีพ
3.เป็นการศึกษาที่เน้นความสำคัญของการฝึกหัด
4.เป็นการศึกษาที่ต้องมีความเชื่อมโยงเกี่ยวพันกับสามัญศึกษา
    อาชีวศึกษาไม่ใช่การเรียนเพื่อการประกอบอาชีพเพียงเท่านั้น แต่เป็นการพัฒนาให้ผู้เรียนมีทักษะที่ใช้ในการดำรงชีวิต การติดต่อสื่อสาร และทักษะที่จำเป็นในการอยู่ร่วมกันในสังคม เพราะ อาชีวศึกษาจัดขึ้นสำหรับทุกคน แต่มีรูปแบบของการรับรู้แตกต่างกัน บางคนอาจเรียนเพื่อเป็นอาชีพ ในนขณะที่บางคนอาจเรียนเพียงเพราะสนใจ อยากรู้ หรืออยากที่จะทำเองเป็น เช่น การเพาะเห็ด  การทำขนม
เป้าหมายของอาชีวศึกษา คือ เพื่อสร้างให้ผู้เรียนมีความสามารถในการทำงานได้ โดยต้องมีคุณสมบัติ ดังต่อไปนี้
1.ความเป็นเอกในการแข่งขัน
2.ผลิตผลงานที่มีคุณภาพ
3.มีทักษะปฎิรูปแบบผสมผสาน
4.มีคุณค่าและจริยธรรม 
5.เรียนรู้ได้ด้วยตนเอง
6.ตระหนักในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม 
ซึ่งคุณสมบัติข้างต้นทำให้เกิดเป้าหมายที่แท้จริงของอาชีวศึกษา ที่ว่า
" ทักษะเยี่ยม เปี่ยมคุณธรรม ล้ำเลิศวิชา ใช้เวลาให้เกิดคุณ"

บทที่ 2   หลักสูตรสมัยหิน : กรณีศึกษาเพื่อการนิยามความหมายที่พึงประสงค์ของ"อาชีวศึกษา"
- การจัดการศึกษาของคนในยุคค้อนใหม่ สร้างระบบการศึกษาโดยเริ่มจากการเปรียบเทียบระหว่างกิจกรรมของเด็กและผู้ใหญ่ เมื่อเด็กเหล่านี้โตขึ้น ก็จะมีเนื้อกินอย่างเพียงพอ มีหนังสัตว์นุ่งห่ม และมีถ้ำอยู่อย่างสบาย จึงเป็นที่มาของการกำหนดรายวิชาที่ต้องเรียนในสมัยหินยุคค้อนใหม่

- ปรัชญาและแนวคิดของการจักหลักสูตรยุคค้อนใหม่ ทำให้มี 3 วิชาเกิดขึ้น ดังนี้
1.วิชาจับปลาด้วยมือเปล่า เรียนเพื่อหาเนื้อสัตว์มาบริโภต
2.วิชาใช้กระบองทุบหัวม้าแกลบ เรียนเพื่อให้ได้มาซึ่งเนื้อและหนังสัตว์มาสำหรับนุ่งห่ม
3.วิชาใช้ไฟไล่เสือ เรียนเพื่อขับไล่ภัยอันตรายจากสัตว์ร้าย
-เมื่อสถานการณ์เปลี่ยนไปเนื่องจากสภาพของธรรมชาติ ทำให้เกิด 3 วิชาใหม่ คือ
1.วิชาใช้สวิงจับปลา
2.วิชาใช้แร้วดักเลียงผา
3.วิชาขุดหลุมดักหมี
เป็นที่นิยมอย่างแพร่หลาย จึงเกิดข้อวิจารณ์ว่าทำไม่ไม่สอนวิชานี้ในโรงเรียน ทั้งๆที่จำเป็นในการดำรงชีวิต ในขณะที่ยังสอบวิชาเดิมๆให้แก่เด็กๆในโรงเรียน แต่ผู้อาวุธโสที่คุมนโยบายการศึกษาให้คำอธิบายว่า วิชาใหม่ 3 วิชานี้ คือ อาชีพการศึกษา วิชาเดิม คือ การศึกษา เพราะ เป็นการวางรากฐานที่ดีให้แก่เยาวชนของเผ่า
-จากข้อความข้างต้น ทำให้ อาชีวศึกษา = การศึกษา + อาชีพศึกษา โดยคำว่า การศึกษา หมายถึง สิ่งที่ได้เตรียมจัดให้ไว้กับผู้เรียนโดยมีวัตถุประสงค์ชัดเจนไม่เปลี่ยนแปลง ซึ่งก็เปรียบเสมือนวิชาเก่า ในขณะที่ อาชีพศึกษานั้นจะมีการเปลี่ยนแปลงไปตลอด ตามเทคโนโลยีที่เข้ามา ส่วนการศึกษา นั้นอาจเรียกว่าเป็น General Education/การศึกษาทั่วไป จำเป็นต้องมีอยู่ในทุกหลักสูตร
-'แก่นแท้ของการศึกษาไม่มีวันล้าสมัย เปรียบประดุจผาหิน ซึ่งยืนตระหง่านได้อย่างมั่นคง " หมายถึง การจัดการศึกษาสายอาชีพนั้น มิใช่ให้แต่สาระหรือทักษะเพื่อการประกอบอาชีพแต่เพียงอย่างเดียว ต้องเสริมสร้างเรื่อง คุณธรรม จริยธรรมเข้าไปด้วย โดยอาจแทรกไปในกิจกรรมการเรียนการสอน ผู้เรียนที่มีความคิดเป็นเหตุเป็นผล วางแผนได้ แก้ปัญหาเป็น มีความรับผิดชอบ ซื่อสัตย์ เห็นแก่ประโยชน์ส่วนรวม ก็คือ แก่นแท้ของการศึกษา ที่ไม่มีวันล้าสมัย และหนักแน่ดุจผาหิน

(ต่อ)สรุปตอนที่ 1 สาระเบื้องต้นของอาชีวศึกษา

บทที่3  วิวัฒนาการของอาชีวศึกษา

   การอาชีวศึกษาตั้งแต่สมัยสุโขทัยจนถึงสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นเป็นการจัดการศึกษาที่ยังไม่เป็นระบบ ส่วนใหญ่ศึกษาตามวัด วัง และบ้าน เป็นการศึกษาที่ไม่มีบทเรียน แต่เน้นการใช้ประสบการณ์(Experential Learning) และการสืบทอดจากรุ่นลูกจนถึงรุ่นหลาน และมีการปรับเปลี่ยนอีกครั้งในสมัยรัชกาลที่ 5 ได้มีการปฏิรูปการศึกาาให้เข้าสู่ระบบ การอาชีวศึกษาจึงได้จัดขึ้นเป็นระบบตามแผนการศึกษาแห่งชาติ และมีการพัฒนา ให้ความสำคัญเมื่อเริ่มแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ตั้งแต่ฉบับที่ 1-9 โดยเฉพาะฉบับที่ 9 เป็นการเน้นการสร้างอาชีพเพื่อการดำรงชีพและยกระดับฐานะในสังคมต่อไป    นอกจากนี้ การอาชีวศึกษาในแต่ละสมัยนั้นแต่งต่างกันออกไป เช่น
-สมัยสุโขทัย จะได้เรียนรู้มาจากครอบครัว ครอบครัวประกอบอาชีพใด ลูกหลานก็จะมีความรู้ในเรื่องนั้นและประกอบอาชีพนั้นตามไปด้วย
- สมัยกรุงธนบุรี สมัยนี้เน้นเกี่ยวกับการปกป้องประเทศมากกว่า ไม่นิยมสนใจในเรื่องของอาชีพมากนัก -- สมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น  สมัยนี้การอาชีวศึกษาไม่ได้แยกออกมาอย่างเด่นชัดมากนัก แต่เป็นการเรียนหนังสือกับการสอนวิชาเพื่อประกอบอาชีพควบคู่กันไป โดยมีกษัตริย์เป็นผู้สนับสนุน
-สมัยรัชกาลที่5 ภายหลังการเปลี่ยนแปลง-ปัจจุบัน   มีการเรียนการสอนในขั้นเตรียมอุดมศึกษาหรือมหาวิทยาลัย โดยที่การอาชีวศึกษาก็ได้มีการจัดการเรียนการสอนในขั้นอุดมศึกษาด้วย 
   -ปัจจุบัน การปกครอง โดยคณะราษฎร์ ได้พูดถึง ประกาศหลัก6 ประการเป็นการบริหารประเทศ จากแผนการศึกษา พ.ศ.2548 มีการเรียนการสอนในขั้นเตรียมอุดมศึกษาหรือมหาวิทยาลัยโดยที่การอาชีวศึกษาก็ได้มีการจัดการเรียนการสอนในขั้นอุดมศึกษานี้ด้วย

  
                                                                                                                                                                                                                                                                   
บทที่4  หลักการและทฤษฎีของอาชีวศึกษา
หลักการอาชีวศึกษา
1.ความเป็นมนุษย์มากกว่าทักษะแบบเครื่องจักรกล
2.ความเชื่อมโยงระหว่างวิชาชีพกับวิชาพื้นฐาน
3.ความร่วมมือระหว่างสถานศึกษากับสถานประกอบการ
4.โอกาสของการเปลี่ยนสาขาหรือการศึกษาต่อ


ทฤษฎีอาชีวศึกษาของ Prosser และ Quigley

1. จัดสภาพแวดล้อมการเรียนการสอนให้เหมือนกับสถานที่ทำงานจริง

2.สอนกระบวนการ การใช้เครื่องมือและเครื่องจักร ให้เหมือนกับที่ใช้ในการทำงานจริง และผู้สอนต้องมีประสบการณ์ในการทำงานนั้นมาก่อน
3.ฝึกฝนให้ผู้เรียนมีอุปนิสัยการคิดแก้ปัญหาอย่างมีระบบ และมีทักษะการปฏิบัติที่ถูกต้องเหมาะสมกับแต่ ละสาขาอาชีพ โดยควรคำนึงถึงระยะเวลาในการฝึกฝนที่เพียงพอกับการสร้างอุปนิสัยดังกล่าว
4.คำนึงถึงความสนใจ ความถนัด เชาว์ปัญญาของผู้เรียนแต่ละคนและส่งเสริมให้ผู้เรียนสามารถพัฒนาศักยภาพของ ตนเองได้สูงสุดตามความสามารถของแต่ละคน
5. ควรมุ่งเฉพาะกลุ่มผู้สนใจจริง หรือกลุ่มผู้ที่มีความสามารถใช้วิชาชีพนั้นๆ ที่ได้เรียนมาในการพัฒนางานอาชีพของตนเองได้
6.ฝึกฝนทักษะอาชีพบ่อยๆ และมากเพียงพอที่จะสร้างอุปนิสัยการคิดแก้ปัญหา และทักษะพื้นฐานที่จำเป็นต่อการทำงานในสายงานอาชีพ
7. ผู้สอนควรมีประสบการณ์การทำงานจริงมาก่อนในสาขาอาชีพที่ตนสอน ทั้งด้านทักษะการปฏิบัติ และความรู้
8. สามารถสร้างคนให้มีความสามารถ บุคลิกภาพ และคุณธรรมที่สอดคล้องกับความต้องการของนายจ้างและตลาดแรงงานบทที่ 2 ระบบสารสนเทศในองค์กร 35
9. คำนึงถึงความต้องการของตลาดแรงงาน สังคมและชุมชนเป็นหลัก ถึงแม้ว่าการฝึกอบรมอาชีพบางประเภทจะมีความน่าสนใจ
10.ฝึกฝนทักษะวิชาชีพให้กับผู้เรียนอาชีวศึกษาตามสภาพที่เป็นจริง
11.ให้ข้อมูล ความรู้ที่เชื่อถือได้สำหรับการฝึกฝนอาชีพ และต้องมาจากประสบการณ์ของผู้รอบรู้ในอาชีพนั้น ๆ เท่านั้น
12. ควรคำนึงถึงเนื้อหาวิชาต่าง ๆ ที่นำมาสอน ต้องให้สอดคล้องและใช้ประโยชน์ได้ในสาขาอาชีพนั้น ๆ เนื่องจากในทุก ๆ สาขาอาชีพต่างมีเนื้อหาความรู้เฉพาะ
13. ควรจัดการศึกษาให้ตรงกับตามความต้องการของแต่ละคน หรือแต่ละกลุ่มในช่วงเวลาที่เขาต้องการ เพื่อให้ผู้เรียนสามารถนำความรู้ไปใช้ประโยชน์ได้อย่างเต็มที่ทันต่อความ ต้องการ ซึ่งจะส่งผลดีโดยรวมต่อสังคม
14.ควรให้ความสำคัญกับความสนใจ ความถนัด และความสามารถของแต่ ละคน ที่เหมาะสมกับการเรียนในแต่ ละสาขาอาชีพ มากกว่าระดับคะแนน หรือระดับไอคิวของผู้เรียน และควรมีกระบวนการแนะแนวที่เหมาะสม
15.ควรมีความยืดหยุ่นสำหรับโครงสร้างของเนื้อหาหลักสูตร และการสอน ไม่ควรยึดโครงสร้างที่ตายตัวและไม่ ปรับตัว เพราะสาขาอาชีพและเทคโนโลยีจะมีการเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา

16.ควรมีความพร้อมของงบประมาณที่เพียงพอต่อการจัดการศึกษาเนื่องจากต้องใช้ต้นทุน ต่อหัวของผู้เรียนอาชีวศึกษาสูงกว่าการศึกษาขั้นพื้นฐานมาก และเน้นผลิตคนให้มีคุณภาพ มิฉะนั้นจะเป็นการลงทุนที่ไม่คุ้มค่า

สรุปแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 1-11

ฉบับที่ 1 พ.ศ.2504-2509
-เน้นเฉพาะด้านเศรษฐกิจเป็นสำคัญ โดยเฉพาะการลงทุนใน สิ่งก่อสร้างขั้นพื้นฐานในรูปแบบของระบบคมนาคมและ ขนส่ง ระบบเขื่อนเพื่อการชลประทานและพลังงานไฟฟ้า สาธารณูปการ ฯลฯ รัฐทุ่มเททรัพยากรเข้าไปเพื่อการปู พื้นฐานให้มีการลงทุนในด้านเอกชนเป็นหลัก

ฉบับที่ 2 พ.ศ.2510-2514
-ยึดแนวทางแผน 1 โดยขยายขอบเขตของแผนให้ครอบคลุม ถึงการพัฒนาของรัฐ โดยสมบูรณ์กระจายให้บังเกิดผลไปทั่ว ประเทศ เน้นเขตทุรกันดารและห่างไกลความเจริญ และมี โครงการ พิเศษนอกเหนือไปจากหน้าที่ปกติของกระทรวง ทบวง กรมต่างๆ เช่น โครงการพัฒนาภาค โครงการเร่งรัด พัฒนาชนบทและโครงการช่วยเหลือชาวนา ฯลฯ

ฉบับที่ 3 พ.ศ.2515-2519
-รักษาเสถียรภาพทางเศรษฐกิจ โดยรักษาอัตราการขยายตัวของปริมาณเงินตรา, รักษาระดับราคาสินค้าที่จำเป็นต่อการครองชีพ, รักษาเสถียรภาพทางการเงินระหว่างประเทศ, ส่งเสริมการส่งออก, ปรับปรุงโครงสร้างการนำเข้า
-ปรับปรุงโครงสร้างทางเศรษฐกิจและยกระดับการผลิต เร่งรัดการส่งออกและทดแทนสินค้านำเข้า ปรับงบลงทุนในโครงการก่อสร้างมาสนับสนุนการลงทุนเพื่อใช้ประโยชน์จากโครงการขั้นพื้นฐานที่มีอยู่
-กระจายรายได้และบริการทางสังคม โดยลดอัตราการเพิ่มประชากร กระจายบริการเศรษฐกิจและสังคมสู่ชนบท ปรับปรุงสถาบันและองค์กรทางด้านเกษตรและสินเชื่อ รักษาระดับราคาสินค้าเกษตร

ฉบับที่ 4 พ.ศ.2520-2524
-เน้นการฟื้นฟูเศรษฐกิจของประเทศโดยมุ่งขยายการผลิต สาขาเกษตร, ปรับปรุงโครงสร้างอุตสาหกรรมการผลิตเพื่อส่ง ออก, กระจายรายได้และการมีงานทำในภูมิภาค, มาตรการ กระตุ้นอุตสาหกรรมที่ซบเซา, รักษาดุลการชำระเงินและการ ขาดดุลงบประมาณ
-เร่งบูรณะและปรับปรุงการบริหารทรัพยากรหลักของชาติ รวมทั้งการนำเอาทรัพยากรธรรมชาติมาใช้ โดยเฉพาะที่ดิน แหล่งน้ำ ป่าไม้และแหล่งแร่, เร่งรัดการปฏิรูปที่ดิน, จัดสรร แหล่งน้ำในประเทศ, อนุรักษ์ทะเลหลวง, สำรวจและพัฒนา แหล่งพลังงานในอ่าวไทยและภาคใต้ฝั่งตะวันออก

 ฉบับที่ 5 พ.ศ.2525-2529
-ยึดพื้นที่เป็นหลักในการวางแผน กำหนดแผนงานและโครง การให้มีผลทางปฏิบัติทั้งภาครัฐและภาคเอกชน เช่น พื้นที่ เป้าหมายเพื่อพัฒนาชนบท พื้นที่ชายฝั่งทะเลตะวันออก พื้น ที่เมืองหลัก ฯลฯ
-เน้นการรักษาเสถียรภาพทางเศรษฐกิจการเงินของประเทศ เป็นพิเศษโดยการเร่งระดมเงินออม, สร้างวินัยทางเศรษฐกิจ การเงิน และการปรับโครงสร้างเศรษฐกิจต่าง ๆ เช่น ปรับ โครงสร้างการเกษตร ปรับโครงสร้างอุตสาหกรรมเพื่อการส่ง ออกและกระจายอุตสาหกรรมไปสู่ส่วนภูมิภาค, ปรับโครง สร้างการค้าต่างประเทศ และบริการ, ปรับโครงสร้างการผลิต และการใช้พลังงาน ฯลฯ
- เน้นความสมดุลในการแก้ไขปัญหาเศรษฐกิจและสังคมของ ประเทศ
-เน้นการแก้ปัญหาความยากจนในชนบทล้าหลัง กำหนดพื้นที่ เป้าหมาย 286 อำเภอและกิ่งอำเภอ
-เน้นการแปลงแผนไปสู่การปฏิบัติเช่นมีระบบการบริหารการ พัฒนาชนบทแนวใหม่ประกาศใช้ พ.ศ. 2527
-เน้นบทบาทและการระดมความร่วมมือจากภาคเอกชน

ฉบับที่ 6 พ.ศ.2530-2534
-เน้นการขยายตัวของระบบเศรษฐกิจควบคู่ไปกับการรักษาเสถียรภาพของการเงินการคลัง โดยเน้นการระดมเงินออมในประเทศ เน้นการใช้จ่ายภาครัฐอย่างประหยัดและมีประสิทธิภาพ และเน้นบทบาทภาคเอกชนในการพัฒนา
-เน้นการพัฒนาฝีมือแรงงานและคุณภาพชีวิต
-เน้นการเพิ่มบทบาทองค์กรประชาชนในท้องถิ่นเพื่อพัฒนาทรัพยากร ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
-เริ่มแผนหลักการพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
-ทบทวนบทบาทรัฐในการพัฒนาประเทศ
- มีแผนพัฒนารัฐวิสาหกิจ
- มุ่งปรับโครงสร้างการผลิตและการตลาดของประเทศให้กระจายตัวมากขึ้น
-เน้นการนำบริการพื้นฐานที่มีอยู่แล้วมาใช้ประโยชน์อย่างเต็มที่
-พัฒนาเมืองและพื้นที่เฉพาะ กระจายความเจริญสู่ภูมิภาค
- ขยายขอบเขตพัฒนาชนบทครอบคลุมทั่วประเทศ เขตล้าหลัง 5,787 หมู่บ้าน เขตปานกลาง 35,514 หมู่บ้าน และเขตก้าวหน้า 11,612 หมู่บ้าน

ฉบับที่ 7 พ.ศ.2535-2539
-เน้นการรักษาอัตราการเติบโตทางเศรษฐกิจอย่างต่อเนื่อง และมีเสถียรภาพ
-เน้นการกระจายรายได้ และการพัฒนาไปสู่ภูมิภาคและชนบท
- เน้นการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ คุณภาพชีวิต และสิ่งแวดล้อม
- เน้นการพัฒนากฎหมาย รัฐวิสาหกิจ และระบบราชการ

ฉบับที่ 8 พ.ศ.2540-2544
เป็นจุดเปลี่ยนสำคัญของการวางแผนพัฒนาประเทศที่ให้ความสำคัญกับการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วนในสังคม และมุ่งให้ “คนเป็นศูนย์กลางการพัฒนา” และใช้เศรษฐกิจเป็นเครื่องมือช่วยพัฒนาให้คนมีความสุขและมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นพร้อมทั้ง ปรับเปลี่ยนวิธีการพัฒนาแบบแยกส่วนมาเป็นบูรณาการแบบองค์รวม เพื่อให้เกิดความสมดุลระหว่างการพัฒนาเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม อย่างไรก็ตามในปีแรกของแผนฯ ประเทศไทยต้อง ประสบวิกฤตเศรษฐกิจอย่างรุนแรง และส่งผลกระทบต่อคนและสังคมเป็นอย่างมาก จึงต้องเร่งฟื้นฟูเศรษฐกิจให้มีเสถียรภาพมั่นคง และลดผลกระทบจากวิกฤตที่ก่อให้เกิดปัญหาการว่างงานและความยากจนเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว
-การพัฒนาศักยภาพของคน
- การพัฒนาสภาพแวดล้อมของสังคมให้เอื้อต่อการพัฒนาคน
-การเสริมสร้างศักยภาพการพัฒนาของภูมิภาคและชนบทเพื่อ ยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชนอย่างทั่วถึง
- การพัฒนาสมรรถนะทางเศรษฐกิจเพื่อสนับสนุนการพัฒนา คนและคุณภาพชีวิต
-การจัดหาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
-การพัฒนาประชารัฐ เป็นการพัฒนาภาครัฐให้มีสมรรถนะ และพันธกิจหลักในการเสริมสร้างศักยภาพและสมรรถนะ ของคนและมีส่วนร่วมในการพัฒนาประเทศ
-การบริหารจัดการเพื่อให้มีการนำแผนพัฒนาฯไปดำเนินการ ให้เกิดผลในทางปฏิบัติด้วยแนวทางการแปลงแผนไปสู่การ ปฏิบัติ

ฉบับที่ 9 (พ.ศ. 2545 - 2549)
- เป็นแผนที่ได้อัญเชิญแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ตามพระราชดำรัสของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว มาเป็นปรัชญานำทางในการพัฒนาและบริหารประเทศ ได้อัญเชิญ “ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง” มาเป็นปรัชญานำทางในการพัฒนาและบริหารประเทศ ควบคู่ไปกับกระบวนทรรศน์การพัฒนาแบบบูรณาการเป็นองค์รวมที่มี “คนเป็นศูนย์กลางการพัฒนา” ต่อเนื่องจากแผนพัฒนาฯ ฉบับที่ 8 โดยยึดหลักทางสายกลาง เพื่อให้ประเทศรอดพ้นจากวิกฤต สามารถดำรงอยู่ได้อย่างมั่นคง และนำไปสู่การพัฒนาที่สมดุล มีคุณภาพและยั่งยืน ภายใต้กระแสโลกาภิวัตน์และสถานการณ์เปลี่ยนแปลงต่าง ๆ โดยให้ความสำคัญกับการพัฒนาที่สมดุลทั้งด้านตัวคน สังคม เศรษฐกิจ และสิ่งแวดล้อมเพื่อนำไปสู่การพัฒนาที่ยั่งยืนและความอยู่ดีมีสุขของคนไทย ผลการพัฒนาประเทศในระยะแผนพัฒนาฯ ฉบับที่ 9 สรุปได้ว่า ประสบความสำเร็จที่น่าพอใจ เศรษฐกิจของประเทศขยายตัวได้อย่างต่อเนื่องในอัตราเฉลี่ยร้อยละ 5.7 ต่อปี เสถียรภาพทางเศรษฐกิจปรับตัวสู่ความมั่นคง ความยากจนลดลง ขณะเดียวกันระดับคุณภาพชีวิตของประชาชนดีขึ้นมาก อันเนื่องมาจากการดำเนินการเสริมสร้างสุขภาพอนามัยการมีหลักประกันสุขภาพที่ มีการปรับปรุงทั้งด้านปริมาณและคุณภาพ โดยครอบคลุมคนส่วนใหญ่ของประเทศ และการลดลงของปัญหายาเสพติด
วัตถุประสงค์
(1) เพื่อฟื้นฟูเศรษฐกิจให้มีเสถียรภาพและมีภูมิคุ้มกัน
(2) เพื่อวางรากฐานการพัฒนาประเทศให้เข้มแข็ง ยั่งยืน สามารถพึ่งตนเองได้อย่างรู้เท่าทันโลก
(3) เพื่อให้เกิดการบริหารจัดการที่ดีในสังคมไทยทุกระดับ
(4) เพื่อแก้ปัญหาความยากจนและเพิ่มศักยภาพและโอกาสของคนไทยในการพึ่งพาตนเอง
ลำดับความสำคัญของการพัฒนา
1. การเร่งฟื้นฟูเศรษฐกิจและสังคมของประเทศเพื่อกระตุ้นเศรษฐกิจให้ฟื้นตัวอย่างรวดเร็วและมีเสถียรภาพ
2. การสร้างความเข้มแข็งของเศรษฐกิจฐานราก
3. การบรรเทาปัญหาสังคม
4. การแก้ปัญหาความยากจน

ฉบับที่ 10 (พ.ศ. 2550 - 2554)
- ประเทศไทยยังคงต้องเผชิญกับการเปลี่ยนแปลงที่สำคัญในหลายบริบท ทั้งที่เป็นโอกาสและข้อจำกัดต่อการพัฒนาประเทศ จึงต้องมีการเตรียมความพร้อมของคนและระบบให้มีภูมิคุ้มกัน พร้อมรับการเปลี่ยนแปลงและผลกระทบที่อาจเกิดขึ้น โดยยังคงอัญเชิญ “ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง” มาเป็นแนวปฏิบัติในการพัฒนาแบบบูรณาการเป็นองค์รวมที่มี “คนเป็นศูนย์กลางการพัฒนา” ต่อเนื่องจากแผนพัฒนาฯ ฉบับที่ 8 และแผนพัฒนาฯ ฉบับที่ 9 และให้ความสำคัญต่อการรวมพลังสังคมจากทุกภาคส่วนให้มีส่วนร่วมดำเนินการใน ทุกขั้นตอนของแผนฯ พร้อมทั้งสร้างเครือข่ายการขับเคลื่อนยุทธศาสตร์การพัฒนาสู่การปฏิบัติ รวมทั้งการติดตามตรวจสอบผลการดำเนินงานตามแผนอย่างต่อเนื่อง

ฉบับที่ 11 พ.ศ.2555-2558
- ตามวิสัยทัศน์ 3 พันธกิจ 3 วัตถุประสงค์ 4 เป้าหมายหลัก และ 7 ยุทธศาสตร์ ตามการศึกษาจากบริบทตลอดจนจุดแข็ง จุดอ่อนโอกาสและภัยคุกคามของประเทศไทย
วิสัยทัศน์ "ประเทศมีความมั่นคงเป็นธรรม และมีภูมิคุ้มกันต่อการเปลี่ยนแปลง"
3 พันธกิจ ได้แก่ การพัฒนาฐานการผลิตและบริการ การสร้างความเป็นธรรมและ ลดความเหลื่อมล้ำทางเศรษฐกิจ สังคม และสร้างภูมิคุ้มกันจากวิกฤตการณ์
3 วัตถุประสงค์ เพื่อให้ทรัพยากรและสิ่งแวดล้อมอุดมสมบูรณ์อย่างยั่งยืน คนไทยอยู่ร่วมกันอย่างสันติสุข และพร้อมเชิญกับการเปลี่ยนแปลงได้อย่างเป็นสุข
4 เป้าหมายหลัก ได้แก่ เศรษฐกิจมีความเข้มแข็งสมดุล ความสามารถในการแข่งขันสูงขึ้น มีหลักประกันสังคมที่ทั่วถึง และสังคมไทยมีความสุขอย่างมีธรรมาภิบาล
7 ยุทธศาสตร์ ได้แก่ การสร้างฐานการผลิตให้เข้มแข็ง สมดุล อย่างสร้างสรรค์ การสร้างสภาพแวดล้อมที่เอื้ออำนวยต่อการผลิต การค้า การลงทุน การพัฒนาคุณภาพคน ทั้งความรู้คู่คุณธรรม สังคม มั่นคงเป็นธรรม มีพลังและเอื้ออาทร เน้นการผลิตและบริโภคที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม มีความมั่นคงของพลังงานและอาหาร และเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันของประเทศ
จะเห็นได้ว่า แผนฉบับที่ 11 นั้น เน้นการ "ตั้งรับ" มากกว่า "รุก" โดยเน้นการป้องกันปัญหาจากวิกฤตการณ์ที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต เพราะเราเพิ่งผ่านวิกฤตการณ์เศรษฐกิจโลก และวิกฤตการณ์ทางการเมืองภายในประเทศมาหมาดๆ
การเน้น "ภูมิคุ้มกัน" นั้นเป็นเพียงเป้าหมายขั้นต่ำเหมือนคนที่ปลอดโรค เพราะมีภูมิต้านทานโรค แต่ไม่ได้บอกว่าสุขภาพแข็งแรงมีกำลังวังชาดีเพียงไร เชื่อว่าพวกเราไม่ได้ต้องการเพียงให้ประชาชนพอมีกินประชาชนควรจะ "กินดีอยู่ดี" และมี "คุณภาพชีวิต" ที่ดีขึ้นกว่าเดิม อีกนัยหนึ่ง ผลโดยรวมประเทศไม่ควรมีสถานะเพียงเกณฑ์เฉลี่ยของประเทศอาเซียนด้วยกันหรือเพียงแต่ดีกว่า พม่า ลาว กัมพูชา บ้าง แต่เราควรจะตั้งเป้าหมายให้ประเทศไทยมีความ "มั่งคั่ง" อยู่ในชั้นแนวหน้าของอาเซียน ที่จะแข่งขันกับประเทศ อินโดนีเซีย มาเลเซีย และสิงคโปร์ได้ และตัวอย่างที่ดีๆ ของประเทศนอกอาเซียนอื่นๆ เช่น เกาหลี และจีน เป็นต้น

13-1-2012

     วันนี้ได้นำเสนอผลการศึกษาค้นคว้าด้วยตนเอง จากหนังสือหลักอาชีวศึกษา ของ รศ.ดร.พนิต เข็มทอง รวมถึงเรียนรู้เรื่องการสร้าง Blog ในการบันทึกการเรียนรู้ในแต่ละครั้ง ตลอดจนพูดคุยถึงแผนพัฒนาเศรษฐกิจฉบับที่ 10 และ 11 รวมถึงอาจารย์ได้ให้ไปค้นคว้าเพิ่มเติมสรุปประเด็นสำคัญเกี่่ยวกับแผนพัฒนาเศรษฐกิจตั้งแต่ฉบับที่ 1-11